iod là gì

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Iod,  53I
Tính hóa học chung
Tên, ký hiệu	Iod, I
Phiên âm	Iod
Hình dạng	Ánh kim xám bóng khi ở thể rắn, tím khi ở thể khí
Iod vô bảng tuần hoàn
Bạn đang xem: iod là gì Xem thêm: recall là gì Br ↑ I ↓ At Teluri ← Iod → Xenon
Số nguyên vẹn tử (Z)	53
Khối lượng nguyên vẹn tử chuẩn (Ar)	126.90447
Phân loại	halogen
Nhóm, phân lớp	17, p
Chu kỳ	Chu kỳ 5
Cấu hình electron	[Kr] 4d10 5s2 5p5
mỗi lớp	2, 8, 18, 18, 7
Tính hóa học vật lý
Màu sắc	Ánh kim xám bóng khi ở thể rắn, tím khi ở thể khí
Trạng thái vật chất	Chất rắn
Nhiệt nhiệt độ chảy	386,85 K ​(113,7 °C, ​236,66 °F)
Nhiệt phỏng sôi	457,4 K ​(184,3 °C, ​363,7 °F)
Mật độ	4,933 g·cm−3 (ở 0 °C, 101.325 kPa)
Điểm ba	386.65 K, ​12,1 kPa
Điểm cho tới hạn	819 K, 11,7 MPa
Nhiệt lượng giá buốt chảy	(I2) 15,52 kJ·mol−1
Nhiệt cất cánh hơi	(I2) 41,57 kJ·mol−1
Nhiệt dung	(I2) 54,44 J·mol−1·K−1
Áp suất hơi (hình thoi) P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ở T (K) 260 282 309 342 381 457
Tính hóa học nguyên vẹn tử
Độ âm điện	2,66 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 1008,4 kJ·mol−1 Thứ hai: 1845,9 kJ·mol−1 Thứ ba: 3180 kJ·mol−1
Bán kính nằm trong hoá trị	thực nghiệm: 140 pm
Bán kính link nằm trong hóa trị	139±3 pm
Bán kính khẩn khoản der Waals	198 pm
Thông tin tưởng khác
Cấu trúc tinh ranh thể	​Trực thoi
Độ dẫn nhiệt	0,449 W·m−1·K−1
Điện trở suất	ở 0 °C: 1,3×107 Ω·m
Tính hóa học từ	Nghịch từ[1]
Mô đun khối	7,7 GPa
Số ĐK CAS	7553-56-2
Đồng vị ổn định quyết định nhất
Bài chính: Đồng vị của Iod
Iso NA Chu kỳ chào bán rã DM DE (MeV) DP 123I Tổng hợp 13 giờ ε 0.16 123Te 124I Tổng hợp 4,176 ngày ε - 124Te 125I Tổng hợp 59,40 ngày ε - 125Te 127I 100% 127I ổn định quyết định với 74 neutron[2] 129I Vết 15,7×106 năm β- 0.194 129Xe 131I Tổng hợp 8,02070 ngày β- 0.971 131Xe 135I Tổng hợp 6,57 giờ β- - 135Xe

Iod (có gốc kể từ giờ Hy Lạp Iodes, tức là "tím"; tên thường gọi đầu tiên theo đòi Thương Hội Quốc tế về Hóa Lý thuyết và Ứng dụng là Iodine) là một trong yếu tố hoá học tập. Trong bảng tuần trả nó với ký hiệu I, số nguyên vẹn tử 53 và nguyên vẹn tử khối là 126,9.

Đây là một trong trong những yếu tố vi lượng cần thiết cho việc sinh sống của đa số loại vật. Về mặt mày hoá học tập, iod không nhiều hoạt động và sinh hoạt nhất và có tính âm năng lượng điện thấp nhất trong những halogen. Mặc cho dù Astatin được nghĩ rằng còn không nhiều hoạt động và sinh hoạt rộng lớn với phỏng âm năng lượng điện thấp rộng lớn, yếu tố ê vượt lên trên khan hiếm nhằm xác định fake thuyết này. Iod được sử dụng nhiều vô hắn khoa, nhiếp hình họa, dung dịch nhuộm. Giống tựa như những halogen không giống (thuộc group yếu tố VIIA vô bảng tuần hoàn), iod thông thường xuất hiện ở dạng phân tử nhị nguyên vẹn tử, I₂.

Tính chất[sửa | sửa mã nguồn]

Iod là hóa học rắn được màu sắc tím thẫm/xám hoàn toàn có thể hưng phấn bên trên sức nóng phỏng thông thường đưa đến hóa học khí color tím hồng với mùi hương không dễ chịu. Chất halogen này hoàn toàn có thể tạo nên trở thành phù hợp hóa học với khá nhiều yếu tố chất hóa học không giống, tuy nhiên nó không nhiều hoạt động và sinh hoạt rộng lớn đối với những yếu tố không giống vô group yếu tố VIIA và nó đạt thêm một số trong những đặc thù tương đối tương tự sắt kẽm kim loại. Iod hoàn toàn có thể hòa tan vô chloroform, Carbon tetrachloride (CCl₄), hoặc carbon disulfide(CS₂) muốn tạo trở thành hỗn hợp color tím. Nó tan nhẹ nhàng nội địa đưa đến hỗn hợp gold color. Màu xanh rì lam của một hóa học phát sinh khi tương tác với tinh ranh bột đơn giản điểm sáng của yếu tố tự tại.

Iod hoàn toàn có thể oxy hoá được với H₂ ở sức nóng phỏng khoảng tầm 300 phỏng C và xuất hiện hóa học xúc tác là Platin đưa đến khí hydro iodide theo đòi một phản xạ thuận nghịch:

H₂ + I₂ <-> 2HI

Iod lão hóa được rất nhiều sắt kẽm kim loại tuy nhiên phản xạ chỉ xẩy ra khi đun giá buốt hoặc với hóa học xúc tác.

2Al + 3I₂—H₂O--> 2AlI₃

Ứng dụng[sửa | sửa mã nguồn]

Iod là yếu tố vi lượng quan trọng cho tới đủ dinh dưỡng của loại người. Tại những vùng khu đất xa vời đại dương hoặc thiếu thốn thực phẩm với xuất xứ kể từ đại dương; biểu hiện thiếu thốn iod hoàn toàn có thể xẩy ra và tạo ra những tác kinh hoàng cho tới sức mạnh, như sinh bệnh dịch u cổ hoặc thiểu năng trí tuệ. Đây là biểu hiện xẩy ra trên rất nhiều điểm bên trên trái đất, vô ê với nước ta. Việc sử dụng muối iod như muối hạt ăn hằng ngày (có đựng được nhiều phù hợp hóa học iod hoàn toàn có thể hít vào được) hoàn toàn có thể chung ngăn chặn biểu hiện này.

Các phần mềm không giống của iod là:

• Là một trong những halogen, nó là vi lượng tố không thể không có nhằm tạo hình hooc môn tuyến giáp, thyroxyne và triiodothyronine, vô khung hình loại vật.
• Thuốc bôi iod (5% iod vô nước/ethanol) sử dụng phía trong gầm tủ dung dịch mái ấm gia đình, nhằm tiệt trùng chỗ bị thương, tiệt trùng mặt phẳng chứa chấp nước uống
• Hợp hóa học iod thông thường hữu ích vô hóa cơ học và hắn khoa.
• Muối iodide bạc (AgI) sử dụng vô nhiếp hình họa.
• Muối iodide kali (KI) hoàn toàn có thể dùng để làm chữa trị người mắc bệnh bị tác động của thảm họa phân tử nhân nhằm cọ trôi đồng vị phóng xạ I-131, thành quả của phản xạ phân hoạnh họe phân tử nhân. Chu kỳ chào bán tan của I-131 đơn giản 8 ngày, bởi vậy thời hạn chữa trị chỉ kéo dãn vài ba tuần, vô thời hạn nhằm chào bán tan không còn rất cần được với sự chỉ dẫn ví dụ của bác bỏ sĩ nhằm tách tác động cho tới sức mạnh. Trong tình huống nguy cơ tiềm ẩn phóng xạ không tồn tại phản xạ phân hoạnh họe phân tử nhân, như bom dơ, ko nên dùng cách thức này. KI cũng hoàn toàn có thể cọ Cs-137, một thành phầm không giống của phản xạ phân hoạnh họe phân tử nhân, vì như thế Cs với mối liên hệ chất hóa học với K, tuy nhiên natri iodide cũng đều có tính năng vì vậy. NaI hoặc với vô muối hạt không nên ăn natri. Tuy nhiên Cs-137 với chu kỳ luân hồi chào bán tan kéo dãn cho tới 30 năm, yên cầu thời hạn chữa trị vượt lên trên nhiều năm.
• Wonfram iodide được dùng để làm thực hiện ổn định quyết định chão tóc của đèn điện chão tóc.
• Nitơ triiodide là hóa học thực hiện nổ ko bền.
• Iod-123 sử dụng vô hắn khoa muốn tạo hình họa và xét nghiệm hoạt động và sinh hoạt của tuyến giáp.
• Iốt-131 sử dụng vô hắn khoa nhằm trị ung thư tuyến giáp và bệnh dịch Grave và cũng sử dụng vô tự sướng tuyến giáp.
• Nguyên tố iod (không ở trong phù hợp hóa học với những yếu tố khác) kha khá độc so với từng loại vật.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Iod (gốc giờ Hy Lạp iodes tức là tím) được mày mò bởi vì Barnard Courtois năm 1811. Ông là đàn ông của một người phát hành kali nitrat (dùng vô dung dịch súng). Vào thời khắc Pháp đang sẵn có cuộc chiến tranh, dung dịch súng được dung nạp mạnh. Nitrat kali được tách kể từ rong đại dương lấy bên trên bờ đại dương Normandy và Brittany. Để tách kali nitrat, rong đại dương được rước thắp và tro đi rửa vô nước. Những hóa học ko nên là kali nitrat bị huỷ diệt bởi vì việc tăng axít sunfuríc. Vào một ngày Courtois tăng rất nhiều axít sunfuríc khiến cho một hóa học khí color tím cất cánh rời khỏi. Courtois nhận biết tương đối này kết tinh ranh bên trên những mặt phẳng rét mướt đưa đến những tinh ranh thể color sẫm. Courtois ngờ vực rằng đấy là một yếu tố chất hóa học mới mẻ tuy nhiên thiếu thốn kinh phí đầu tư nhằm theo đòi xua đuổi những để ý cụ thể rộng lớn.

Tuy vậy ông đã mang những khuôn mẫu tinh ranh thể này cho tới chúng ta, Charles Bernard Desormes (1777–1862) và Nicolas Clément (1779–1841) nhằm bọn họ kế tiếp phân tích. Ông cũng rước vật mẫu cho tới Joseph Louis Gay-Lussac (1778–1850), một căn nhà chất hóa học phổ biến khi ê, và André-Marie Ampère (1775–1836). Ngày 29 mon 11 năm 1813 Dersormes và Clément thông tin cho tới đại bọn chúng về trị hiện nay của Courtois. Họ mô tả vật mẫu bên trên một buổi họp của Viện ngọc hoàng Pháp. Ngày 6 mon 12 Gay-Lussac thông tin rằng vật mẫu ê hoàn toàn có thể là một trong yếu tố chất hóa học mới mẻ hoặc một phù hợp hóa học oxy. Ampère đem một số trong những vật mẫu cho tới Humphry Davy (1778–1829). Davy đang được tổ chức một số trong những thực nghiệm bên trên vật mẫu và nhận biết sự tương tự động của chính nó với clo. Davy gửi một bức thư ngày 10 mon 12 cho tới Hội Hoàng gia Luân Đôn bảo rằng ông đang được nhìn thấy yếu tố mới mẻ. Một cuộc cãi vã rộng lớn thân thuộc Davy và Gay-Lussac về sự việc ai đó đã mò mẫm rời khỏi iod trước tiên đang được nổ rời khỏi, tuy nhiên cả nhị đều đồng ý rằng Barnard Courtois là kẻ trước tiên đang được tách yếu tố chất hóa học mới mẻ này.

Độ thịnh hành và điều chế[sửa | sửa mã nguồn]

Hợp hóa học iod thông thường bắt gặp vô muối hạt với natri và kali (KI) hoặc vô Kali iodat.

Iod hoàn toàn có thể chiếm được ở dạng cực kỳ tinh ranh khiết bởi vì phản xạ thân thuộc kali iodide với đồng(II) sulfat. Cũng với vài ba cách tiếp theo nhằm tách yếu tố chất hóa học này. Mặc cho dù yếu tố này khá khan hiếm, tảo bẹ và một số trong những loại cây không giống với kĩ năng hít vào và triệu tập iod vô khung hình bọn chúng, kéo đến việc đem iod vô dây chuyền sản xuất thực phẩm ngẫu nhiên và chung việc pha trộn iod có mức giá trở thành thấp.

Cho tính năng hỗn hợp với hóa học oxy hoá nhằm oxy hoá I^- trở thành I₂.

Thí dụ phương trình: 2NaI + Cl₂ -> 2NaCl + I₂

Đồng vị[sửa | sửa mã nguồn]

Có 37 đồng vị của iod, vô ê chỉ mất độc nhất ¹²⁷I là bền. Đồng vị phóng xạ ¹³¹I (phát rời khỏi phân tử beta), còn được nghe biết với tên thường gọi iod phóng xạ với chu kỳ luân hồi chào bán tan là 8,0207 ngày, đang được được sử dụng vô chữa trị ung thư và những bệnh dịch không giống tương quan cho tới tuyến giáp.¹²³I là đồng vị phóng xạ thông thường sử dụng vô tự sướng tuyến giáp và Reviews chữa trị cho tới bệnh dịch Grave.

¹²⁹I (chu kỳ chào bán tan 15,7 triệu năm) là thành quả của phun huỷ phân tử nhân ¹²⁹Xe bởi vì tia thiên hà khi chuồn vô khí quyển Trái Đất và những phản xạ phân hoạnh họe của urani và plutoni, vô khu đất đá bên trên mặt phẳng Trái Đất và những lò phản xạ phân tử nhân. Các quy trình xử lý nhiên liệu phân tử nhân hoặc demo nghiệm vũ trang phân tử nhân đang được đưa đến lượng đồng vị rộng lớn lấn lướt những đồng vị đưa đến bởi vì quy trình ngẫu nhiên.¹²⁹I được sử dụng vô phân tích nước mưa sau thảm họa Chernobyl. Nó cũng hoàn toàn có thể đang được được sử dụng vô phân tích mạch nước ngầm nhằm mò mẫm vết tích nhỉ hóa học thải phân tử nhân rời khỏi môi trường thiên nhiên ngẫu nhiên. Nếu ¹²⁹I được cho tới xúc tiếp với những người, tuyến giáp tiếp tục hít vào nó như thể nó là iod ko phóng xạ thường thì, kéo đến nguy cơ tiềm ẩn ung thư tuyến giáp cao. Đối với những người dân sinh sống ngay sát điểm với phản xạ phân hoạnh họe, hoặc những điểm tương tự động, với nguy cơ tiềm ẩn xúc tiếp với iod phóng xạ khi tai nạn thương tâm xẩy ra, người tớ thỉnh phảng phất được cho tới tu viên iod. Việc hít vào một lượng rộng lớn iod tiếp tục thực hiện bão hòa tuyến giáp và ngăn việc tiếp nhận tăng iod.

¹²⁹I có không ít điểm tương tự với ³⁶Cl. Nó là halogen hòa tan được, không nhiều hoạt động và sinh hoạt chất hóa học, tồn bên trên hầu hết ở dạng anion ko hít vào, và được sinh rời khỏi bởi vì những tia thiên hà, sức nóng phân tử nhân, và những phản xạ phân hoạnh họe không giống. Trong nghành phân tích về nước, tỷ lệ ¹²⁹I được đo theo đòi tỷ trọng ¹²⁹I bên trên tổng I (hầu không còn là ¹²⁷I). Tương tự động ³⁶Cl/Cl, tỷ trọng ¹²⁹I/I vô ngẫu nhiên là cực kỳ nhỏ, 10⁻¹⁴ cho tới 10⁻¹⁰ (cực đạt sức nóng phân tử nhân của ¹²⁹I/I vô những năm 1960 và 1970 là 10⁻⁷).¹²⁹I không giống ³⁶Cl ở vị trí chu kỳ luân hồi chào bán tan dài ra hơn nữa (15,7 đối với 0,301 triệu năm), xuất hiện nay trong những loại vật ở nhiều loại ion với khá nhiều xử sự chất hóa học không giống nhau.¹²⁹I đơn giản và dễ dàng gia nhập vô sinh quyển, ở trong cây xanh, khu đất, sữa, tế bào sinh học tập...

Lượng rộng lớn ¹²⁹Xe vô thiên thạch được nghĩ rằng thành quả của phân tan beta của phân tử nhân ¹²⁹I. Đây là phân tử nhân phóng xạ tuyệt diệt trước tiên được trao dạng vô hệ Mặt Trời. Nó phân tan theo đòi sơ đồ vật Định tuổi hạc bằng đồng đúc vị phóng xạ I-Xe cơ bạn dạng, bao quấn 50 triệu năm của việc tiến thủ hóa của hệ Mặt Trời.

Cảnh báo[sửa | sửa mã nguồn]

Iod khi xúc tiếp thẳng với domain authority hoàn toàn có thể thực hiện tổn thương, bởi vậy rất cần được cẩn trọng khi thao tác với yếu tố chất hóa học này. Hơi iod hoàn toàn có thể thực hiện không dễ chịu cho tới đôi mắt và những màng nhầy. Đối với những xúc tiếp kéo dãn khoảng tầm 8 giờ đồng hồ thời trang, tỷ lệ iod vô bầu không khí ko được vượt lên trên vượt 1 miligam/mét khối, lấy khoảng theo đòi thời hạn.

Dinh dưỡng[sửa | sửa mã nguồn]

Cục quản lý và vận hành Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ khuyến nghị (21 CFR 101.9 (c)(8)(iv)) cả nam giới và phái nữ nên dung nạp khoảng tầm 150 microgam iod thường ngày.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

(tiếng Anh)

Xem thêm: otp là gì trong anime

• Thông tin tưởng bên trên Los Alamos National Laboratory Lưu trữ 2006-04-27 bên trên Wayback Machine
• 21 CFR 101.9 (c)(8)(iv) (Văn bạn dạng thông thường PDF) — bảng đủ dinh dưỡng thực phẩm của FDA

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Muối iod

Một số phù hợp chất[sửa | sửa mã nguồn]

• Amoni iodide (NH₄I)
• Caesi iodide (CsI)
• Đồng(I) iodide (CuI)
• Acid hydroiodic (HI)
• Acid iodic (HIO₃)
• Iod cyanide (ICN)
• Iod heptafluoride (IF₇)
• Iod pentafluoride (IF₅)
• Chì(II) iodide (PbI₂)
• Lithi iodide (LiI)
• Nitơ triiodide (NI₃)
• Kali iodide (KI)
• Natri iodide (NaI)

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Iod.

(tiếng Anh)

• WebElements.com - Iodine
• ChemicalElements.com - Iodine
• who.int - WHO Global Database on Iodine Deficiency

Bản mẫu:Hợp hóa học của iod